دانشنامه تیناک

• معرفی کارفرما

وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی مجموعه‌­ای گسترده با تعدد خدمات در حوزه های مختلف فرهنگی می­‌باشد. ساختار این وزارتخانه طی زمان دستخوش تغییرات بسیاری گردیده است. در حقیقت وزارت علوم ابتدا به وزارت علوم و معارف تغییر نام یافته سپس در سال 1328 هجری قمری (1266 ه . ش) به وزارت معارف و اوقاف و صنایع مستظرفه تغییر نام یافت این وزارتخانه وظایف آموزش و پرورش، فرهنگ و هنر، علوم و آموزش عالی و سازمان اوقاف را برعهده داشت.

سپس در سال 1300 ه .ش شورای عالی معارف به منظور توسعه دوائر علوم و اشاعه معارف و فنون و رفع نقایص تحصیلات علمی و فنی تشکیل گردید.

در سال 1317 ه .ش به موجب مصوبه فرهنگستان ایران کلمه فرهنگ جایگزین کلمه معارف شد و وزارت معارف و اوقاف و صنایع مستظرفه به وزارت فرهنگ تغییر نام داد.

در 24 آبان سال 1328 ه . ش اداره هنرهای زیبا بنا به مصوبه شورایعالی نگارش و هنرهای زیبا تشکیل گردید.

نهایتا پس از تغییر و تحولات متعدد، در تاریخ 17/12/1357 بموجب مصوبه شورای انقلاب اسلامی وزارت فرهنگ و آموزش عالی از ادغام دو وزارتخانه «فرهنگ و هنر» و «علوم و آموزش عالی» تشکیل شد.

در سال 1359 نیز واحدهای زیر از وزارت فرهنگ و آموزش عالی منتزع و در وزارت ارشاد اسلامی ادغام گردید و ساختار فعلی تقریبا تا به امروز بر همان منوال پا برجا می باشد.

• نام پروژه و مشخصات کلی

پروژه “درگاه واحد خدمات“ عنوان اصلی پروژه نرم افزاری شرکت تیناک (زیر مجموعه گروه شرکت های برسا نوین رای) در وزرات فرهنگ و ارشاد اسلامی بوده که هم از جنبه جامعیت و هم از جنبه پیچیدگی های فنی و حرکت در مرز دانش، یکی از شاخص ترین و موفق ترین پروژه های سال 98 در حوزه فناوری اطلاعات به شمار می آید.

این اهمیت صرفا از منظر تیم نرم افزاری شرکت تیناک نبوده و در سطح ملی و وزارت فرهنگ نیز از اهمیت ویژه ای برخوردار است به نحوی که به عنوان مهم ترین پروژه دولت الکترونیک، از طریق وزیر فرهنگ وقت مستقیما پیگیری و توسط ریاست جمهوری، به عنوان مهم ترین پروژه دولت الکترونیک سال 99 افتتاح می گردد.

شاخصه اصلی در این پروژه، عبارت است از یکپارچه سازی بین فرآیندهای داخلی سازمان و نیز فرآیندهای خارج از سازمان، با امکان تولید و توسعه پورتال های سازمانی مبتنی بر زیرساخت BPMS برسا.

در گام نخست معضل اصلی وزارت فرهنگ، نبود یکپارچگی و تعدد شرکت های خدمات فناوری اطلاعات در حوزه های مختلف می باشد که در نتیجه آن، درگاه های متعدد و مسیرهای ناهمگون لاگین برای کاربران داخل و خارج سازمان ایجاد شده بود. علاوه بر این، عدم یکپارچگی بین فرآیندهای داخل و خارج سازمان نیز چالش جدیدی دیگری در مسیر تحقق اهداف دولت الکترونیک به شمار می آمد.

راهکار انحصاری و جامعی که شرکت تیناک مبتنی بر BPMS برسا ارائه نمود، توانست پاسخی درخورد و منحصربه فرد مبتنی بر امکانات ویژه سیستم ساز ارائه نماید به نحوی که هم Backend نرم افزار و هم Front آن بتواند یکپارچه و با ارائه کامل ترین امکانات در هر دو حوزه به ویژه امکانات HTML و جاوا اسکریپ، نیازهای سازمان ها را در مسیر تحقق اهداف دولت الکترونیک و یکپارچه­سازی فرآیندهای درونی و بیرونی یاری رساند.

این امکان انحصاری و ویژه که تا به امروز صرفا توسط تیم نرم افزاری شرکت تیناک به ثمر رسیده است، بر توسعه زیرساخت پورتالی و UI ای سیستم ساز نیز تمرکز نموده و به این واسطه BPMS برسا برای اولین بار توانست نیازهای عمومی و فرآیندهای خارج از سازمان را نیز از مسیر یکپارچه سازی سرویس های بیرونی پورتال با فرآیندهای درون سازمانی مرتفع گرداند. در واقع شرکت های مطرح که طی سالیان اخیر در بازار فناوری اطلاعات کشور به نوعی پیشتاز بوده اند، هیچ یک نتوانستند هر دو حوزه CMS و BPMS را به طور همزمان پوشش داده و لذا حداکثر در یکی از این حوزه ها شاخص و صاحب نام شده اند.براین اساس شرکت تیناک (زیر مجموعه گروه شرکت های برسا نوین رای)، توانست برای اولین بار در زیست بوم فناوری اطلاعات و ارتباطات کشور، به اتکا زیر ساخت قدرتمند BPMS و نیز تیم متخصص خود، درگاه واحد خدمات را به صورت یکپارچه؛ از منظر فعالیت های درون و برون سازمان طراحی و ارائه نماید. به این واسطه و با راهکار ارائه شده تیم تیناک، یکی از مهم ترین چالش ها در مسیر تحقق اهداف دولت الکترونیک از میان برداشته شد و علی رغم آنکه هنوز زمان زیادی از پیاده سازی این پروژه نگذشته است، در خواستهای مشابه از مراکز و وزارتخانه های دولتی و استقبال گسترده نسبت به پیاده سازی این پروژه از طرف ان ها صورت گرفته است.

همچنین پروژه “رصد” وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی نیز در راستای تکمیل اهداف خدمات دولت الکترونیک و در مسیر تکمیل پروژه “درگاه واحد خدمات” تعریف و در حال رایزنی و مذاکرات اولیه به منظور پیاده سازی آن با تیم توسعه ما می باشد.

در حقیقت پروژه رصد، با هدف پایش و ارزیابی فعالیتهای اصلی وزارات فرهنگ اعم از میزان تولید، میزان فروش، تحلیل بازخوردها و … تعریف و در مسیر انجام مذاکرات اولیه قراردادی قرار دارد. این پروژه در حقیقت یک ابزار قدرتمند پایش اطلاعات به شمار می آید که به صورت یکپارچه در سطح وزارت فرهنگ پیاده سازی و مورد استفاده قرار خواهد گرفت.

• اهداف پروژه و نیازمندی ها

با توجه به تنوع و وسعت فرآیندهای درون سازمانی و نیز خدمات برون سازمانی در حوزه های متنوع فرهنگی، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی گستره وسیعی از نیازها در بخش های مختلف سازمان، با پیچیدگی های فرآیندی خاص را در خود جای داده است. این گستره متنوع، باتبع حجم زیادی از فرآیندها را درون یک سازمان ایجاد خواهد نمود. بنابراین تعدد و تکثر فرآیندهای مختلف، علاوه بر پیچیدگی های مسیر شکل گیری آن ها در داخل و خارج سازمان، یکی از موضوعات چالشی در بحث ارائه خدمات نرم افزاری به این وزارتخانه می باشد.

شروع پروژه از اواسط سال 98 بوده که تاکنون نیز در حال انجام بوده و در واقع بواسطه ویژگی های فنی آن توانست علی­رغم رکود اقتصادی سال 98 به واسطه بحران کرونا، جزء پروژه های شاخص حوزه فناوری اطلاعات مطرح گردد.

پروژه دارای سه محور اصلی می­باشد که در تمامی این محورها موفقیت­های چشمگیر و منحصر به فردی بدست آمد. این محورها عبارت اند از:

1. تعریف و طراحی اجزاء متعدد و بعضا پیچیده در حوزه فرآیندهای درون و برون سازمانی
2. طراحی ساختار اطلاعاتی
3. توسعه امکانات پورتالی و یکپارچگی آن با فرآیندهای داخلی درون سازمان مبتنی BPMS (شامل واسط های کاربری، امنیت، دسترسی یکپاچه، HelpDesk، سیستم های پیامک رسان ،ایمیل و ….)

در واقع توجه به ماهیت اصلی خدمات در سیستم های دولتی و وزارتخانه ها که مکانیزه کردن آن ها جز اولویت های اصلی برنامه های دولت الکترونیک می باشد، یکی از موضوعات اصلی در این پروژه توجه به یکپارچگی فرآیندهای داخلی با فرآیندهای خارجی می باشد. زیرا شروع فعالیت ها در این جنس خدمات معمولا از درخواست های بیرون از سازمان که توسط متقاضیان به ثبت می رسد آغاز شده و در درون سازمان به جریان می افتد.

آنچه تا پیش از این پروژه به عنوان یکی از چالش های اصلی در دولت الکترونیک به شمار می آمد، تعدد و پیچیدگی فرآیندها و مهم تر از آن عدم یکپارچگی آن ها در بخش داخل و خارج سازمان به شمار می آمد. به نحوی که فرآیندها به صورت مستقل و غیر یکپارچه در بیرون سازمان شکل گرفته و سپس در مسیرهای جزیره ای به داخل سازمان ورود می نمودند؛ اما اکنون کلیه فرآیندها اعم از انواع درخواست های مجوز در حوزه های مختلف نشر، سینما، موسیقی و … به صورت یکپارچه و قابل رهگیری و حتی با امکان تعریف انواع محدودیت ها، از نقطه شروع فرآیند (که معمولا از یک درخواست بیرون از سازمان شروع می شود) تا نقطه پایان که همانا تایید و یا رد یک مجوز می تواند باشد، در بستر BPMS به صورت یکپارچه و با امکانات پورتالی ویژه قابل ارائه می باشد.

• دامنه کاربرد

باتوجه به ماهیت عملکردی اغلب وزارتخانه ها و ادارات تابعه آن ها، موضوع “درگاه واحد خدمات” یکی از نیازهای مشترک در تمامی آن ها به شمار می آید.

همچنین چالش های موجود در این پروژه نیز به نوعی بین همگی این مراکز مشترک بوده و در روند دست­یابی به اهداف کلان دولت الکترونیک جزء موانع اصلی پیشرفت پروژه ها می باشد.

بنابراین به اتکا موفقیت بدست آمده در پروژه یکپارچه سازی و ایجاد درگاه واحد خدمات در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی که توسط متخصصین ما در شرکت تیناک رقم خورده است، این تجربه اجرایی می تواند در سایر مراکز دولتی و وزارتخانه ها و یا سایر نهادهای عمومی و خصوصی دیگر ارائه و پیاده سازی گردد. کما اینکه علی رقم گذشت زمان کوتاهی از اجرا و پیاده سازی پروژه، درخواست های متعددی از برخی نهادهای عمومی و مراکز دولتی که خدماتی از این جنس ارائه می نمایند به این شرکت رسیده است و در مواردی، در مرحله بررسی های اولیه و یا بعضا در شرف انعقاد قرارداد می باشد.